Damlalar

Ehl-i irfânım diye kimseye ta’n etme senDefter-i irfâna sığmaz söz gelir dîvâneden İrfân : Ma’rifet. kalp gözü açıklığı. İrfân sâhibine ârif derler  (Sordular gönül sultanına âlim, ârif, velî ne demektir diye; şöyle cevap buyurdu:  -Kafa bilgilerine sâhip olana âlim denir-Kalp bilgilerine sâhip olana ârif denir-Hem kafa hem kalp bilgilerine sâhip olana velî denir.)  Ta’n etmek : Kınamak […]

‘Zekânın -daha doğrusu dehânın- en büyük alâmeti, mücerred (=soyut) düşünme kâbiliyetidir’ derdi rahmetli Ayhan Songar. Bu hükme örnek olarak da rahmetli Necip Fazıl Kısakürek’ in Çile şiirinden;  Burnum değdi burnuna yok’unKustum öz ağzımdan kafatasımı  mısralarını göstermişti.  Cidden şaşırtıcı tecerrüd; yok ile burun buruna gelmekten ve kafatasını kusmaktan bahsediyor ki, ancak bu kadar olur.  Biz de

Kanuni Sultan Süleyman zamanının büyük şairlerinden Taşlıcalı Yahya Bey’ i kısaca anarak, kendisinden birkaç örnek üzerinde duralım. Dukakinzâde diye de anılır ve aslen Arnavuttur. Mümkün olduğunc sade bir Türkçe kullanılması taraftarı olmuştur. Şiirlerinde bu durum görülebilmektedir. Dördüncü Murâd devrinin büyük şairi Yahyâ başkadır. (Şeyhülislâm Yahyâ) Askerdir. Devrinin bir diğer büyük şairi olan Hayâlî Bey’in çok iltifat gördüğünü

Müncer olur umûr-i âlem elbet bir nihâyeteSayfın şitâya meyli bahârın hazânedirZiya Paşa  Müncer olmak : Bir sonuca ulaşmakUmûr : İşlerSayf : YazŞitâ : KışHazân : Güz  [Âlemde göregeldiğimiz işler, hadiseler ilk anda zannettiğimiz gibi olmaz, ya da öyle devam etmez. Gide gide bir sonuca ulaşır. Yaz mevsimi kışa, ilkbahar da güz mevsimine meyillidir.]  Paşa’nın dört mevsim için

Bambaşka bir usul ortaya koymuş Usûlî’ den harika bir örnek sunacağim bu yazıda. 1560 yılında vefat etmiş, yani Kanuni devrinin devlerinden. 13 beyitlik ‘peyda’ redifli gazeli bir çok şair için de örnek olmuş ve nazireler yazılmıştır. Bir mana ummanıdır adeta. Usûlî Vardar Yenicesi -ki şimdi maalesef hudutlarımız dışında olduğundan acımasızca habersiz olduğumuz bir irfan merkezidir-

Devlet peyâmı kâni-i yek-nân iken gelirDerde devâ da fâriğ-i dermân iken gelir Peyâm : Müjde, haberNân : EkmekYek-nân : Bir ekmek, bir dilim ekmekFâriğ : Vazgeçmiş, ferâgat etmiş Divan şiirinde çok güzel eserleri bulunmakla beraber, az tanınan ve hatta unutulanlardan biri olan Bursalı Mehmed Emin İffet diyor ki ilk beyitte: Bir devlet müjdesi, bir sevinçli haber bekleyenler bilsinler ki; o ziyafet haberi,

Çocukluğumda, dedemin evinde misafir olduğumuzda uyku tutturamadığım gecelerde, mütevazı köy evinin ahşap tavanındaki tahtaları fonda ihtiyar saatin biteviye tik-takları eşliğinde defalarca saydığımı hatırlıyorum; hiç bitmeyecekmiş gibi gelirdi. Saatin çıkardığı sesler değişmezdi tabii ama, hep birbirinden farklı çağrışımlar yaptırır ve hayâl ufukları açardı. (Yeri gelmişken; o dedem 90 yaşın üzerinde ve yataktadır. Bu yazıyı okuyanların duasına

Bir dönem konusu tekstil ve konfeksiyon makineleri olan bir teknik dergide görev yapmıştım. Bu defa, zikredeceğim beyitler de giyim üzerine, ama tabii çok farklı bir tarz içinde. Sultan Fâtih devrinin önemli sîmâlarından biri olan Ahmed Paşa, son derece kudretli bir şairdir aynı zamanda; o kadar ki klasik şiirimizin ilk önemli ismi, Alâaddin Keykubâd zamanının dev

Biz râh-ı emelde cüst ü cû etmemişizBir kimseye sarf-ı âb-ı rû etmemişizBir dergâha kendi dergâhından gayrıAllah bilir ki ser-fürû etmemişiz Yukarıdaki mısralar, 1712 yılında ebedi aleme uğurladığımız, Türk şiirinin hiç şüphesiz en büyük pîrlerinden hikmet şairi Urfalı Yusuf Nâbî’ ye ait. O Nâbi’ dir ki, vefatı üzerine, devrinde cari olan adet üzere, bir şair şöylece

Şeyhülislam Yahya Sultan Dördüncü Murad zamanının şairi ve şeyhülislamdır. Sivri dili sebebiyle can veren büyük şair Nef’î ile de aynı zamanda yaşamıştır. Dört defada toplam 11 yıl kadar şeyhülislamlık makamında bulunmuştur ve divan şiirinde gazel tarzında Bâkî ile birlikte en büyük bilinir. Çok basit ve harika bir üslûbu vardır. Osmanlı Devletinin yıkılışını iki asır geciktiren