Kategori: Damlalar

Şeyh Gâlib’in ‘eylemişlerdir’ redifli iki gazeline, Keçecizâde İzzet Molla’nın nazîresini büyük bir zevkle okuduktan sonra, anladıklarımı sizlerle paylaşmayı istedim. Buyurun:

O âkıller ki râhın semt-i takdîr eylemişlerdir
Çıkar yolancak oldur hüsn-i tedbîr eylemişlerdir

O akıllı kimseler ki, takdîre yönelmişler yani teslim olmuşlar; tek çıkar yol zaten odur, mâşâallah güzel bir yol tutmuşlar. Öyle ya “Men âmene bil-kaderi emine min-el kederi”(Kadere îmân eden kederden emîn olur).

Okumaya devam et Eylemişlerdir

Oldu cân hem-bezm-i cânân dinlemem sussun cihân
Gûş-i cânım dinlesin ârâm-ı cânım söylesin

Hem-… : …daş (hem-şehri=aynı şehirden gibi)
Bezm : Meclis
Cânân : Sevgili
Hem – bezm – i cânân : Sevgili ile birlikte olma hâli.
Gûş : Kulak
Gûş-i cân : Can kulağı
Ârâm : Durma, eğlenme. Durulan, sükûnet  bulunan yer. -Zımnen- sevgili.
Ârâm-ı cân : Can durağı; sevgili.

Okumaya devam et MUALLİM NÂCÎ (1850-1893)’ NİN GAZELİ

Sultan 5. Mehmet Reşad’ın ‘Çanakkale Gazeli’ ne yapılan onlarca tahmisden üçü Diyarbakırlı Ali Emîrî Efendi’ye ait olup aşağıda arzolunmuştur.

(Enfel Doğan ve Fatih Tığlı’nın İ. Ü. Ed. Fak. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi-cilt 33 İst. 2005)

Ali Emîrî’nin Tahmîsi

Okumaya devam et Ali Emîrî’nin Tahmîsi

“Bu menzil-gehde tîrin çekdiği cevri kemân çekmez”

Tam bir mısra-i berceste. Yani benzersiz mısra.

Bursalı Çelebi Âsım’a ait. İzahata girişmeden önce, bu vesile ile hatırıma gelen Yenişehirli Avni Bey’in bir beytine bakalım:

Bin safsata bir mısra-i bercesteye değmez
İndimde esâtîr-i Felâtun hezeyândır

Okumaya devam et Ok – Yay

FENNÎ’NİN MÜSEBBÂ’ININ SON ÜÇ KIT’ASININ ÎZÂHI:

Fesâd ü mekri çoktur çerh ile ahz ü ‘atâdan geç

[Hilesi de bozuklukları da çoktur; dünya ile alışveriş yapma!]

Haşv ü hâşâk ile doldurma kalbi mâsivâdan geç

[Çer-çöp ile doldurma kalbini; ma-sivayı terk et. Ma-siva Allah’dan gayrı her şey demektir. Kalp Allah evidir; başka sevgiye yer vermek doğru değildir; hane sahibine hıyanet olur.]

Okumaya devam et …Sevgili Okuyucularım Son

FENNÎ’NİN MÜSEBBÂ’ININ ALTINCI VE YEDİNCİ KIT’ASININ ÎZÂHI:

Ne lâzım hasmı ta’kîb eylemek ta’dîl-i efkâr et

[Düşmanının peşine düşmekte ne fayda var? Kafayı değiştirsene!]

Gelirse nefse hiddet kibriyâ-yı Hakk’ı tezkâr et

[Hiddetin seni mağlup edecek gibi olduğu zaman Allahü teâlânın büyüklüğünü düşün.]

Edip mahv-ı enâniyyet ‘ubûdiyyette ısrâr et

[Benliğini yok et ve kullukta ısrar et.

Okumaya devam et …Sevgili Okuyucularım Devam 4

FENNÎ’NİN MÜSEBBÂ’ININ DÖRDÜNCÜ VE BEŞİNCİ KIT’ASININ ÎZÂHI:

Gözetmekte rızâ-yı Hakk’ı çeşmin hurdebîn olsun

[Hurde-bîn, mikroskop demek; küçük şeyleri de gösteren gibi yani… Çeşm ise göz demek bilindiği gibi. Hakkın rızasını gözetme işinde küçük ayrıntıları da dikkatten uzak tutma! Bu küçük bir sevap falan deme; ahiret yolcususun, sevabın azında çoğuna da ihtiyacın var. Yarın pişman olmamak için iyiliğin büyüğüne olduğu gibi küçüğüne de dikkat et; kazancını çoğatmaya bak. Malûm ya ömrün kazası yok. Cennetlikler de pişman olur o günde; daha fazlasını niye kazanmadım diye…]

Okumaya devam et …Sevgili Okuyucularım Devam 3

FENNÎ’NİN MÜSEBBÂ’ININ ÜÇÜNCÜ KIT’ASININ ÎZÂHI:

Şu meydâna niçindir bu geliş ettinse ger tahkîk

[Bu dünyaya gelişinin sebebini merak etmişsindir herhalde, etmelisin; insanın taştan, hayvandan farkı bu değil mi?]

Bütün ef’âlini eyle Kitâba sünnete tatbîk

[Allah insanı kendine kulluk etmesi için yarattı, bildiğin gibi…]

Okumaya devam et …Sevgili Okuyucularım Devam 2

FENNÎ’NİN MÜSEBBÂ’ININ İKİNCİ KIT’ASININ ÎZÂHI:

Meserret-bahş olur gerçi ‘âdüvden ahz-ı sâr etmek

[Sana kötülük yapan düşmanından intikam almak, içini rahatlatır; bu doğru…]

Fakat îcâb eder birçok mezâhim ihtiyâr etmek

[Fakat yerinde olan davranış bu değildir. Sıkıntılara tahammül gösterme yolunu seçmelisin. Evliyânın vasıflarından biri ‘hamul’ imiş; insanlardan gelen sıkıntılara dayanmak yani…]

Benim re’yimce hattâ nâ-becâdır inkisâr etmek

[Geç tahammül etmekten; kırıklık göstermen, yüzünü ekşitmen bile yersizdir…]

Okumaya devam et …Sevgili Okuyucularım Devam

Hayli zamandır sizlerin “sitede neden yeni yazı yok?” şeklinde haklı sitemlerinizi almaktayım. Bir türlü düzene koyamamıştım. Bir de Fennî’nin şiirini çok beğendiniz. Artık vazife oldu. Şimdi şiirin tamamını aşağıda sunuyorum. İlk kıt’asının da günümüz Türkçesiyle izahını

Zaman içinde inşallah tamamının izahını da paylaşırız.

Mihenden kaçma ger mahsûd-ı ihvân olmak istersen
Yetiş imdâd-ı mazlûmâna arslan olmak istersen
Yapış bir kâmilin destinden insan olmak istersen
Nebiyy-i Efhamı medh eyle Hassân olmak istersen
Rızâ bâbında bekle rahme şâyân olmak istersen
Sakın bir dîdeyi ağlatma handân olmak istersen
Dokunma hâtır-ı mûra Süleymân olmak istersen

Okumaya devam et Sevgili Okuyucularım;